Wetenshaardigheden

Haar is een wonderlijk fenomeen dat bestaat uit een eiwithoudende stof keratine genaamd. Het is een soort ‘verhoornde’ tweede huid die mens en dier beschermt tegen kou, warmte, zonlicht, uitdroging en letsels. Door de geschiedenis heen heeft haar voor mensen veel meer betekenis dan bescherming en isolatie alleen. Veel en mooi haar betekent schoonheid en macht. Haar heeft door de eeuwen heen ook sociale, religieuze en mystieke betekenissen gehad en nog steeds is het onderdeel van ons communicatieproces met anderen. Het hoofdhaar heeft altijd tot de verbeelding gesproken. Haar behoort tot de secundaire sekssymbolen van de mens en speelt een grote rol bij de onderlinge aantrekkingskracht.

Geschiedenis

Haar is van bestendig materiaal. Dat blijkt uit het feit dat bij het openen van graftombes het haar veelal in een goede toestand verkeerde. Er is zelfs een Egyptische mummie van vierduizend jaar oud gevonden waarvan het haar nog goed geconserveerd was.

Nog niet zo lang geleden, in het Barok en Rococo-tijdperk was de hoeveelheid en lengte van het haar het alom geaccepteerde symbool voor macht en rijkdom. Dat nam zulke vormen aan dat mannen en vrouwen moesten bukken wanneer ze met hun hoge kapsels door een deur kwamen. In die tijd was het ondenkbaar, en zelfs onacceptabel, dat bijvoorbeeld een man met geld, invloed en macht, kort haar had. Hoe langer zijn haar hoe hoger zijn aanzien.

Ook in die tijd verloren mannen al sneller en meer hoofdhaar dan vrouwen. Omdat het onvoorstelbaar was dat een belangrijke man zich zonder haar toonde werd gretig gebruik gemaakt van pruiken.

Kappers hebben in de verschillende culturen vaak een bijzondere plaats ingenomen. Zij leefden in de nabijheid van de machtigen dezer aarde en waren her en der zelfs als ‘adviseur’ bij belangrijke politieke processen betrokken. Vandaag de dag zijn het vaak kappers die het vertrouwen van bekende mensen hebben en de intiemste dingen van hun weten.

100.000 haren

Op het hele lichaam heeft de mens circa 2 miljoen haren. Gemiddeld heeft de mens honderdduizend haren op z’n hoofd. Elke haar groeit per dag ongeveer 0,3 mm. Bij de honderdduizend haren produceert één mens per dag omgerekend één haar met een totale lengte van 30 meter. Het hoofdhaar van een mens heeft een draagkracht van tienduizend kilogram. Je zou er dus een auto mee op kunnen tillen.

Haar groeit per maand ongeveer 1 cm, dat is per jaar 12 cm. De levensduur van een haar ligt rond de zes à 7 jaar, ongeknipt haar kan normaal gesproken niet langer worden dan zo’n 70 cm daarna valt het uit en na een korte rustfase produceert de haarwortel weer een nieuwe haar. Door dit natuurlijke proces van vernieuwen van haar verliest elk mens per dag ongeveer honderd haren.

Hormonen

Invloeden van binnen- en buitenaf hebben effect op de kwaliteit van het haar. Het vrouwelijke hormoon oestrogeen heeft een positieve invloed en het mannelijke hormoon testosteron heeft juist een ongunstige invloed. Ook de voeding heeft een grote invloed op de conditie van het haar.

Onder invloed van hormonen wordt tijdens de puberteit de hoofdhuid, en daardoor het haar, vaak vetter. Tijdens een zwangerschap, wanneer het hormoon oestrogeen bij een vrouw in een hoge concentratie aanwezig is, wordt haar haar heel mooi. Na de bevalling, wanneer de hormoonspiegel in korte tijd drastisch omlaag gaat, krijgt de haarwortel een klap en valt enkele weken later het haar erg uit.

Haarkleur

Haar groeit ’s nachts langzamer dan overdag en in de winter langzamer dan in de zomer. Onder invloed van licht en ultraviolette stralen groeit haar dus sneller. Als wij ouder worden produceert het lichaam minder melanine, de kleurstof van het haar, en worden we dus grijs.

Niet alle haren op ons hoofd hebben exact dezelfde kleur. Mensen met bijvoorbeeld bruin haar hebben ook rode, blonde en donkere haren ertussen zitten daarom gebruiken veel kappers ook verschillende tinten naast elkaar om haar te kleuren. Meestal zijn de haren rond het voorhoofd lichter dan de haren op het achterhoofd en nek. Door de techniek van verschillende tinten te gebruiken krijgt de haarkleur een natuurlijk aanzien.

“Als je haar maar goed zit”

Bennie Winterink

Barbier bij Bennie’s Barber Shop, Doesburg